منتقد (نه مخالف)، مستقل (نه جناحی)

بسم الله الرّحمن الرّحیم

شنیدم میثم زمان آبادی مطلبی را در صفحه ی شخصی یکی از شبکه های اجتماعی نوشته با مضمونز انتقادی در مورد سبک عزاداری ها در محرم نوشته بوده با تحت عنوان اگر اشتباه نکنم «به هیأت مذهبی نیازمندیم...». نفهمیدم دقیقاً به چه دلیل برخی از دوستان دیگر به وی شدیداً انتقاد کرده بودند. به نظرم نقدشان بیشتر نوعی بهانه جویی بود برای حمله ی سیاسی تا اختلاف نظری عقیدتی؛ چون آن کسانی که برای وی نظر گذاشته بودند و نامشان را شنیدم، تا آن جا که بنده می شناسمشان، هم با کفش دزدی در هیأت مخالفند و هم با سینه زنی برهنه میانه ای ندارند و نیز با سطحی نگری در هیأت ها علقه ای نمی توانند داشته باشند.

هرچه گشتم عین متن مطلب را در اینترنت نیافتم؛ از آن جا که عضو شبکه های اجتماعی -جز گوگل پلاز- نیستم، دسترسی به مطلبش ندارم. مطلبش را یکی از دوستان برایم خواند. متنی متوسط بود متشکل از حدود 9 بند که هیچ یکی از بندهایش جز یک مورد، پر بیراه نبود؛ نقدی بود تند ولی مشفقانه در راستای اصلاح نحوه ی عزاداری مان. مثلاً نوشته بود، به هیأتی نیازمندیم که وقتی می خواهیم کفش هایمان را جلو درش در بیاوریم، نگران دزدیدن کفش هایمان نباشیم، هیأتی که آقایان در آن برهنه نشوند و امثال این گونه انتقادات. تنها موردی که با تعالیم اسلامی منافات داشت، این بود که وی ذکر کرده بود که به هیأتی نیازمندیم که در آن، سخنران مراسم، صحبت های سیاسی نکند و فقط سخنرانی مذهبی ایراد نماید؛ این مورد صریحاً ضد امر به معروف و نهی از منکر است که امام حسین (ع) بنا بر فرمایش خودشان، برای احیای آن قیام کرده اند. البته شاید منظورش از سخنرانی مذهبی، توسط مداح بوده و نه سخنران و آن هم از جنس اظهار نظرهای بی سر و ته افراد سطحی نگر و نه تحلیل گر؛ مانند همان اظهار نظرهای رکیک، سخیف و ناشی از غلیان های غیر الهی از درون به برون.

طبیعتاً وقتی یک سخنران -که الحمد لله معمولاً در کشور ما روحانی است- بخواهد به امر به معرف و نهی از منکر بپردازد، هنگامی که پا را فراتر از نقد مردم بگذارد، باید مسئولین را نقد کند که نقطه ی عطف امر به معروف و نهی از منکر، همین نقد حاکمان و مسئولان است.

اما آن چه باعث شد در این باره بنویسم، دغدغه ای بود که چندین سال است ذهنم را مشغول کرده و امسال با دوباره فرا رسیدن ایام عزیز محرم و شرکت در مراسم سوگواری سالار شهیدان، امام حسین (ع)، دغدغه ام جانی دوباره یافت.

در محافل خصوصی و محلی، بسیار دیده ایم که هنگام عزاداری و سینه زنی، برخی پیراهن از تن به در می کنند و برهنه سینه می زنند. از همان ابتدا، این نحوه ی عزاداری را مخلصانه و در شأن مراسم امام حسین (ع) و حضارش نمی دانستم.

یک بار با یکی از صمیمی ترین دوستانم که هیأتی، حزب اللّهی و اهل تعمق و تدبر بود، در این باب بحث کردم. عزاداری که تمام شد، گفتم: "می پسندی برهنه سینه می زنند؟"    گفت: "خودم دوست ندارم برهنه سینه بزنم، هیچ وقت هم نزدم، ولی آنان این گونه می پسندند. شاید حال و هوای خاص خودشان را دارند و بنا بر مقتضیات حالشان، این گونه سینه می زنند. مجلس مردانه بود؛ به نظرم اشکال شرعی ندارد برهنه سینه بزنند."    گفتم: "اگر می خواهند برهنه سینه بزنند، بروند در خانه و تنهایی برهنه شوند و هرگونه خواستند عزاداری کنند. بله! اگر بخواهیم در نظر بگیریم که چون از طرفی در مجلس خانم ها نیستند، و از دیگر سو آقایان در استخر جلوی یکدیگر کم پوشش اند، پس نتیجه می گیریم که در این جا هم اگر کم پوشش باشند اشکالی ندارد، سخت در اشتباهیم! چرا؟ چون آقایان در حضور آقایان هم باید حجاب داشته باشند؛ حجاب فقط مختص خانم ها نیست. تا آن جا که ضرورتی ندارد، باید همه پوشیده باشند؛ در استخر نمی توان با لباس تن به آب زد، اما این جا که استخر نیست."

خلاصه هیچ کدام قانع نشدیم، ولی خوشبختانه مرجع تقلید هر دو ما، آیت الله مکارم شیرازی (حفظه الله) بود. گفتم: "حالا که این طور است، از آیت الله مکارم استفتاء می گیرم؛ مطمئنم می گوید بلا اشکال نیست. یا می گوید حرام است و یا حداقل مکروه." او هم موافقت کرد.

استفتاء زیر را به بخش استفتائات سایت آیت الله مکارم ارسال کردم. معمولاً پس از دو تا سه روز، استفتاء توسط دفتر ایشان پاسخ داده می شود، ولی در یک صورت است که این استفتاء حتی تا بیش از یک هفته نیز زمان می برد و آن وقتی است که شخص آیت الله به سؤال بخواهند پاسخ دهند. این سؤال نیز مشمول این قاعده شد؛ چون سؤالی جدید بود پیش از این در سایت موجود نبود و پرسیده نشده بود، به همین دلیل توسط شخص ایشان پاسخ داده شد:

سؤال:

بسم الله الرّحمن الرّحیم

 با اهداء سلام و احترام خدمت مرجع عالی قدر و شجاع اسلام، جناب آقای آیت الله العظمی مکارم شیرازی

در ایام عزیز محرم، در عزاداری ها اعمالی انجام می شود که در مکروه یا مستحب بودن و یا مباه بودن آن شک دارم. مثلاً عده ای در مراسم عزارداری هنگام سینه زنی پیراهن از تن به در کرده و بالا تنه را برهنه می کنند. آیا این عمل شایسته است؟ اگر شایسته است، پس چرا امثال شما عالی مقامان این چنین نمی کنید؟  

 با تشکر.

 با آرزوی عمر طولانی و با عزت روز افزون.

 یا حق!

پاسخ آیت الله مکارم شیرازی: 

بسم الله الرحمن الرحيم

:: با اهداء سلام و تحيت؛

عزاداری خامس آل عبا (علیه السلام) از مهم ترین شعایر دینی و رمز بقای تشیع است؛ ولی باید به گونه ای برگزار گردد که موجب وهن مذهب نگردد و آسیبی به بدن وارد نشود، و مدّاحان محترم از اشعار کفر آمیز یا آلوده به شرک یا مضامینی که در شأن حضرات معصومین(علیهم السلام) و پیروان آنان نیست خودداری ورزند، و استفاده از آلات موسیقی مناسب مجالس لهو و فساد جایز نیست، و برهنه شدن به هنگام عزاداری در صورتی که در حضور زنان باشد حرام و اگر زنان هم نباشند در شأن این مجالس نیست.

سخن آخر: مجلس امام حسین (ع)، گود زور خانه نیست؛ حرمت دارد، علت دارد، هویت دارد. زورخانه بی هویت نیست، ولی کربلا خانه ی عشق است نه گود زورخانه. حرمتش به اندازه ی حرمت خود کربلاست، چون برای احیای واقعه ی کربلاست. علتش احیای علت کربلاست؛ یعنی احیای امر به معروف و نهی از منکر. هویتش گره خورده است به هویت شیعه که دل در گرو حق طلبی و آرمان گرایی دارد.

بعد التّحریر:

همین یادداشت در سایت خبری-تحلیلی «تریبون مستضعفین»

همین یادداشت در سایت خبری-تحلیلی «حفا نیوز»

بسم الله الرّحمن الرّحیم

با اهداء سلام و احترام خدمت حضرت آیت الله العظمی سیّد علی خامنه ای!

ساعت 12:22 امروز یکی از غافلگیر کننده ترین لحظات سیاسی عمرمان بود. خبر جملات شما در دیدار با بسیجیان، بسیار تأمل برانگیز بود. 

در چند سال اخیر، می دانیم که برخی استخوان در گلو و خار در چشم شده اند، برخی هم موجب دلشادی. شنیدن ناراحتی شما از رد صلاحیت اولیه ی آقای علی مطهری در انتخابات مجلس نهم اصلاً عجیب نبود، همان طور که رضایت شما و ابراز خشنودی و تأیید حریت ایشان توسط جناب عالی، نمی توانست دور از انتظار باشد. جز ایشان اگر شخص دیگری این چنین قدرتی داشت که رئیس جمهور را دو بار به مجلس احضار کند، شاید هنگام مواجهه ی با رهنمود جناب عالی، یا اعتراضش را به رسانه ها می کشاند و یا با استعفا و تحصن، مخالفتش را ابراز می داشت؛ ولی همین فرد که بسیاری وی را جزء خواص بی بصیرت و ساده لوحان سیاست می دانند، آن قدر کیاست دارد که به وقتش شجاع است و هیچ کس جلو دارش نیست و در زمان مقتضی، آن قدر مطیع است که با اطلاع از رهنمود -و نه حکم حکومتی رهبری- ارجحیت نظر ایشان بر نظر خود را در کم تر از نیم ساعت اعلام می کند.

همان طور که فرموده اید، مرز التزام کامل و عملی به ولایت فقیه، تبعیت از احکام حکومتی است، ولی این امضا کنندگان آن قدر ملتزم واقعی و مؤمن به ولایت فقیه اند، که رهنمود رهبری را نیز مصلحتی حتمی می دانند.

در بهبوهه ی کشاکش های شدید سه سال اخیر میان مجلس و قوه ی مجریه، بارها تأکید فرموده بودید که "مجلس در رأس امور است" و "قانون مجلس لازم الاجراست". کلام امام خمینی (ره) را نگذاشتید شهید شود و از اقتدار مجلس در برابر قوه ی مجریه دفاع کردید. ما هم نمی گذاریم کلام شما شهید شود و از کلام حقتان دفاع می کنیم ولو اگر نظرمان جز این بوده باشد.

حافظه ی ما هم بلندمدت است و هم کوتاه مدت؛ می دانیم و شنیده ایم و بعضاً با چشم غیر مسلح و مسلح دیده ایم که برخی چگونه با پیغام و پسغام، مصالح کشور و منافع ملی و اقتدار و ثبات نظام را به مسلخ منافع شخصی و گروهی و سیاسی خود برده اند. می دانیم که به دلیل مناعت طبع و حس مسئولیت پذیری تان، خود را آماج انتقادات قرار داده اید و برخی دیگر سعی کرده اند از آب گل آلود ماهی بگیرند و بشوند «شخص ناجی».

 در نامه نگاری ها دیده ایم که بعضی مدام جایگاه قانونی و رده ی شخصیتی شان را به شما یادآور می شوند و این چیزی نیست جز شهوت قدرت و کم ظرفیتی آن افراد ترحم برانگیز. 

درایت شما ستودنی است؛ چرا که زمانی نظرتان را اعلام فرمودید که مجلس اقتدار، رأسیت و حریت خود را به اثبات رسانده بود. بنا بود تا 13 روز دیگر، آن کس که باید به مجلس بیاید و پاسخگوی نمایندگان مردم باشد، ولی روز اول آذر، شد آن چه صلاح بود بشود و مجلس هم در کم تر از نیم ساعت، تبعیت خود را از نظر رهبری اعلام کرد؛ و این است تفاوت نمایندگان حرّی که تا لحظه ی آخر شجاعت، استقلال، بصیرت و دغدغه مندی خود را ثابت کرده و از آن مراقبت کردند و هنگام آگاهی از نظر ولی فقیه، آزادانه تبعیت خود را از آن اعلام داشتند؛ نظری که نه حکم حکومتی شده بود و نه رسانه ای. این است تفاوت این مجلس با آن دولت!

حضرت آقا! شما تقاضا فرمودید و مجلس هم تبعیت خود را در طبق اخلاص تقدیم حضرتتان کردند و به رخ ولایت نمایان ولایت ستیز کشیدند تا دریابند که نه این مجلس اهل خانه نشینی و تحصن است و نه متظاهر؛ بلکه عامل به ولایت مداری و مؤمن به ولایت فقیه است. 

رهبرانقلاب، در دیدار بسیجیان: "طرح سوال از رییس جمهور تا اینجا كار مثبتی بود،هم نشان دهنده احساس مسئولیت مجلس و هم آمادگی مسئولان دولتی برای پاسخگویی است،اما ادامه این كار آن چیزی است كه دشمن میخواهد/از نمایندگان محترم، تقاضا میكنیم از اینجا به بعد ادامه ندهند."

متن بیانیه ی انصراف نمایندگان امضا کننده ی طرح سؤال از رئیس جمهور، از ادامه ی سؤال:

به همان اندازه که در ابتدای آگاهی از خبر عدم رضایت شما مبنی بر پیگیری طرح سؤال از رئیس جمهور، متعجب و غافلگیر شدیم، اکنون می دانیم که ما مو می بینیم و شما پیچش مو، ما ابرو، شما اشارت های ابرو. بینایی و اشارت بینی تان به دیده ی منت ما ولی نمی گذاریم همان «برخی» و «بعضی» -که ذکر نامشان چندان لزومی ندارد آن قدر که معلوم الحال و مشهورند- خون به دل شما کنند که این هم بر ما عیان است که دل خونی شما نه به دلایل شخصی، بلکه به سبب دلسوزی به حال امت اسلام و احقاق حق است از آن طریقی که باید محقق شود.

ان شاء الله که بعد از این «کم تر از یک سال باقی مانده»، دیگر نه شاهد اشاراتی به ولی امر مسلمین باشیم و نه دیگر تا این حد درگیر کشف و شهود پیچش های مو و گیسوان پر پیچ و خم باشیم که مبادا همه خسته شوند از این پیچ و خم ها و حضرت عالی وقت شریفتان صرف فداکاری برای انسان هایی شود که اهل پیچاندن و پیچیده کردن اوضاع و امور کشور هستند.

شدیداً مشتاق به ثمر رسیدن این طرح بودیم ولی بدون تبعیت از فرمان رهبری واحد، فتح و ظفر میسر نخواهد شد؛ ثمره ی این طرح، تبعیت از ولی فقیه بود که میوه ای است عالی و لذیذ. اگر به نظر حضرت عالی، این طرح، فرصتی را برای برخی فرصت طلبان فراهم می کرده تا با اظهار نظرات تهمت آمیز و بی سر و ته، آرامش را از کشور دور کنند و تشنج را به بازار و عرصه های سیاسی و اقتصادی کشور مجدداً بازگردانند، قطعاً تدبیر شما راه گشاترین است.

کاملاً واقفیم که مصلحت های چند سال اخیر، بعضاً زهر آلود بوده اند؛ از خداوند منان مسألت می کنیم که 8 سال بعد، پادزهری باشد بر این آمال.  با آرزوی طول عمر با عزت و برای ولی امر مسلمین جهان.

و من الله توفیق

نصر من الله و فتح قریب ...