بسم الله الرّحمن الرّحیم

سالروز شهادت امیر مؤمنان، حضرت امام علی (ع) را به تمامی مسلمانان و آزادگان جهان، تسلیت عرض می کنم. در این شب های سرنوشت ساز، ما را از دعای خیرتان محروم نفرمایید. التماس دعا! ثمرات شب قدر، از تمامی عمر برتر است. « لیلة القدر خیر من الف شهر » (هزار ماه می شود ۸۳ سال؛ یعنی تقریباً تمامی عمر)
در تاریخ ۱۱ مرداد امسال، روابط عمومي شركت دخانيات ايران اعلام کرد: « براساس ابلاغیه ستاد مركزی مبارزه با قاچاق كالا و ارز به تمام استان ها در جهت اجرای بهینه طرح مبارزه با قاچاق محصولات دخانی، دكههای مطبوعاتی مجاز به عرضه سیگار نیستند و عرضه سیگار از طريق اين دكه ها ممنوع است. »
نمی دانم بر اساس چه فکر و منطقی، رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، آقای سعید مرتضوی، چنین دستوری را ابلاغ کرده است. البته شاید بتوان با آن سخنان قبلی ایشان در ۳ خرداد ۸۹، این ابلاغیه را نیز درک کرد. ایشان در آن با انتقاد از ضعف و ناكارآمدی قوانین مبارزه با قاچاق كالا عنوان كرد كه « اين ستاد هیچ وظيفه ی اجرایی ندارد. » طبیعتاً وقتی این ستاد هیچ نگرانی از ضمانت اجرایی قوانین مصوبش نداشته باشد، هر قانونی را بدون در نظر گرفتن مهیا بودن بستر اجرایی و یا عدم آن، تصویب خواهند کرد.
به هر حال این مایه ی بسی تأسف است که بیشتر دکه هایی که با عنوان دکه ی مطبوعاتی از شهرداری مجوز کسب و فعالیت می گیرند، عمده ی درآمدشان از فروش سیگار است تا فروش مطبوعات. این هم نشان دهنده ی میزان علاقه مندی وافر مردم ما به مطالعه است و نیز افزایش روز افزون آمار سیگاری های ما.
در تاریخ ۲۰ آذر ۸۷، دکتر محمدرضا مسجدی، دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات گفت: " در مجموع حدود ۱۵ درصد از كل جمعیت كشور یعنی ۱۰ میلیون نفر سیگار می كشند. یک چهارم مردان ایران سیگاری اند. میزان مصرف سیگار سالانه ۵۵ تا ۶۰ میلیارد نخ است.
وی افزود: به طور متوسط هر نخ سیگار در كشور حدود ۲۰ تومان است. به این ترتيب سالانه مردم هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان خرج سیگار می كنند.
هم چنین اضافه کرد: این در حالی است كه دو برابر اين رقم سالانه توسط دولت صرف هزینههای درمان بيماری های ناشی از مصرف سیگار است. "
در ۲۸ تیر ۸۹، هیئت وزیران در جهت اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری، تصویب کرد که بر اساس آن در جهت سنجش سلامت داوطلبان استخدام در دستگاههای اجرایی، به کارگیری داوطلبان دارای اعتیاد به دخانیات ممنوع است. پیش از این، فقط اعتیاد به مواد مخدر و مشروبات الکلی ممنوع بود، اما با این مصوبه،استخدام سیگاری ها نیز در دولت ممنوع شد. این قانون نیز در حال اجرا نیست؛ البته این بدان معنا نیست که قابل اجرا هم نیست، اتفاقاً به راحتی قابل اجراست. در مواقعی که دولت می خواهد، با اقتدار و به هر ترتیبی که ممکن است، خواسته اش را اجرا می کند؛ مثلاً سهمیه بندی بنزین مگر در ابتدا با داد و بیداد و اعتراض مردم رو به رو نشد؟! آیا دولت دست برداشت؟ خیر؛ پس دولت برایش اهمیتی ندارد که این چنین قوانینی اجرا بشود یا نشود. ای کاش این قسم قوانین اجرا می شد. اگر ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نمی تواند قوانین مصوب خود را اجرا کند، قوه ی مجریه که می تواند قوانین مصوب خود را اجرا کند! اصلاً وظیفه ی قوه ی مجریه جز این نیست.
ما در مجلس شورای اسلامی هم نماینده ی سیگاری داریم. حتی برخی شایعات حکلایت از آن دارد که در هیئت دولت هم افراد سیگاری وجود دارند؛ هرچند معدود و انگشت شمار. حال نمی دانم با این اوضاع، چگونه این تصمیم گرفته شده است یا اگر تصویب شده، چگونه می خواهد اجرا شود. یا آیا اصلاً قرار است اجرا شود یا خیر؟
به گزارش روابط عمومی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، هزینه ی درمان عوارض ناشی از مصرف مواد دخانی در كشور معادل نصف كل بودجه ی سلامت است؛ یعنی رقمی بالغ بر۳۵۰۰ تا ۷۴۰۰ ميليارد تومان! هم چنین اعلام شد که ۹۰ درصد سيگاری ها قبل از ۱۸ سالگی سیگاری شدهاند. این یکی دیگر واقعاً نوبر است.
سید مهدی طیبی تفرشی، دبیر شورای مركزی انضباطی دانشجویان در وزارت بهداشت، در تاریخ ۱ تیر ۸۹، در گفت و گوی با خبرگزاری مهر گفت: براساس شیوه نامه ی جدید اجرایی و انضباطی دانشجویان، استعمال دخانیات در دانشگاه و اماكن مرتبط یعنی هر فضایی كه به دانشگاه و دانشجو مربوط باشد، تخلف اخلاقی محسوب می شود.
براساس اين شیوه نامه، دانشجویان متخلف در مرحله ی اول با اخطار شفاهی و درج در پرونده و در مرحله ی دوم تا دو ترم تحصیلی محروم می شوند.
این مصوبه هم مطمئناً به هیچ وجه من الوجوه اجرا نخواهد شد، به دو دلیل؛ اولاً قانون منع استعمال دخانیات در اماکن سربسته ی عمومی، خیلی پیش از این ها به تصویب رسیده بود. دانشگاه هم که از مصادیق بیّن اماکن عمومی و حتی دولتی است؛ پس سیگار کشیدن در داخل دانشکده ها ممنوع است، همان طور که مثلاً سیگار کشیدن در فرودگاه ها ممنوع است. ثانیاً از بین این همه دانشجوی سیگاری، درصدی از آنان اشخاصی محترمند که درفضاهای سربسته دانشگاهی سیگار نمی کشند. اما درصدی از دانشجویان سیگاری، که به هیچ صراطی مستقیم نیستند، جز ازطریق روش های تنبیهی و قهرآمیز دست از این عمل توهین آمیزشان بر نمی دارند که تا جایی که ما دیده ایم، متأسفانه چنین اراده ای به طور جدی، در دانشگاه ها وجود ندارد.
بررسی های انجام شده در سالهای ابتدایی دهه ی ۸۰ نشان داد كه مصرف سیگار در دوران تحصیل در مراكز دانشگاهی، در بین دانشجویان پسر سال اول ۲۱.۸ درصد بوده كه در سال آخر به ۲۸.۴ درصد افزایش می یابد.
آخرین آمار مصرف سیگار در ایران هم بسیار تأمل برانگیز است؛ در ایران سالانه بیش از 60 میلیارد نخ سیگار دود میشود که این میزان رقمی بیش از هزار و 700 میلیارد تومان را در بر می گیرد.
یکی از فجایعی که از سوغات فرنگ بوده و در کشور ما نیز با شیبی تند، رو به صعود می باشد، افزایش زنان سیگاری است. علی اصغر فرشاد، نماینده ی ایران در تنظیم کنوانسیون جهانی کنترل دخانیات، اعلام کرد که یک سوم زنان بالای شهر، سیگاری اند!
شخصاً بسیار از شنیدن خبر ممنوعیت فروش سیگار در دکه ها خوشحال شدم؛ اما اصلاً باورم نمی شد که چنین قانون حتی برای یک روز اجرا شود. اتفاقاً همین امشب هم که به حرم امام رضا (ع) رفته بودم، بعضی ۵ تا، ۵ تا جمع شده بودند تا سیگار بخرند. ندیدم کسی از دکه، مجله یا روزنامه بخرد. خیلی تأسف برانگیز بود! کسی که می آید زیارت، سیگار کشیدنش دیگر برای چه است؟! این دیگر چه زیارتی است؟! صد رحمت به همان کسی که در خانه اش می نشیند ولی مانند برخی که در آن توده ی کثیر جمعیت، ملت را از بوی متعفن دهانشان به ستوه می آورند، آزار نمی دهد. این نازائرانی که فرشتگان حرم را با دود جهل آمیزشان، از اطراف خود فراری می دهند، غافلند که زیارتشان از سیزده به در هم کم فایده تر است. با وجود این که تابلوهای سیگار کشیدن ممنون در حرم نصب شده است، ولی کسی که ایمان ندارد و این گونه با سیگار کشیدن، به سلامتی خود لطمه می زند (با وجود این که حفظ الصحة از واجبات است)، از آزار و اذیت مسلمانان دگیر هم هیچ ابایی نخواهد داشت.
دیشب در حرم امام رضا (ع) صحنه ای دیدم که واقعاً تأسف برانگیز بود؛ یک پسر حدوداً ۱۶ ساله، یک نخ سیگار کشید (حداقل یک نخش را من دیدم) و سپس شروع کرد به کیک و آبمیوه خوردن! انگار پیش غذایش همیشه یک نخ سیگار بود؛ چون به محض خاموش کردن سیگار، شروع به خوردن کیک و آبمیوه کرد به نحوی که گویی این عادت همیشگی اش است.
در حدود ۴ هفته ی پیش، با یکی از دکه داران مطبوعاتی در مشهد صحبت می کردم. می خواستم بدانم که خود دکه داران، چقدر در جریان قانون جدید منع فروش سیگار در دکه های مطبوعاتی هستند. به او گفتم: « قانون جدید رو شنیدین که فروش سیگار تو دکه ها ممنوع شده؟ » گفت: « آره! اونا برا خودشون گفتن! مگه می شه! گفتم: یعنی همه می فروشن؟ شما هم می فروشین؟ گفت: " پس چی! بیشتر درآمد ما از فروش همین سیگاره! بعد می خوایم نفروشیم؟! اگه قرار باشه نفروشیم باید در این جا رو تخته کنیم بریم پی کارمون. ملت همه می یان به ما می گن سیگار بده بگیم نمی دیم؟! اگرم بخوان ممنوعش کنن، باید از ما بپرسن و اجازه بگیرن. با ما هماهنگ نکردن. ما هم مثله بازار تهران تعطیل می کنیم بعدشم مجبور می شن دوباره آزادش کنن. چی فکر کردی؟! مگه الکیه؟! اونا برا خودشون یه قانونی تصویب کردن. " » یک خانم میان سالی هم آن جا بود که سخنان وی را تأیید کرد و گفت: " آره بابا! اینا هر وقت یه حرفی می زنن! ولشون کن. "
این بسیار وجهه ی نازیبا و عواقب شومی دارد که بعضی از مردم (اگر نگوییم اکثر آنان)، قوانین رسمی کشور را جدی نگیرند و به آن کم توجهی یا حتی بی توجهی کنند و خیالشان هم راحت باشد که اگر از آن قانون تخصی کنند، هیچ اتفاق ناگواری برایشان رخ نمی دهد و اصلاً رسیدگی نمی شود. وقتی دولت در اجرای قوانین و قوه ی قضائیه در نظارت بر قوانین، این قدر سستی به خرج می دهد، مردم هم نسبت یه قانون کرخ و بی تفاوت می شوند تا حدی که خودشان می شوند مرجع قانون گذاری.